istanbulun balkon bahçeleri etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
istanbulun balkon bahçeleri etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

20 Eylül 2013 Cuma

İSTANBUL’UN BALKON BAHÇELERİ

ŞEHRİN İÇİNDE ŞEHİRDEN UZAK
İSTANBUL’UN BALKON BAHÇELERİ

Ümmühan Kazanç

Şehirlerin hızla büyümesi ve kalabalıklaşması ile birlikte çoğumuz yüksek apartman dairelerinde yaşamaya mecbur kalıyoruz. Özellikle İstanbul gibi bir metropolde -banliyölerdeki villa kentleri saymazsak- bahçe içine konumlandırılmış müstakil evlere, villalara sahip olabilenlerin sayısı da giderek azalıyor. Peki bu betonlaşmayı ve apartmanların saltanatını şimdilik durduramayacağımıza göre, hayatımıza çiçekler, bitkiler ve hatta balkon ağaçları ile yeni bir boyut getiremez miyiz?   
Evet, kesinlikle... Yaşamdan daha çok keyif almamızı, günlük streslerden biraz olsun uzaklaşmamızı sağlayacak çok keyifli bir yöntem var: Rengarenk balkonlar... Sabah işe giderken veya akşam evinize dönerken geçtiğiniz sokaklardaki apartmanların balkonlarına şöyle kısa bir bakış atarsanız, inanılmaz sürprizlerle karşılaşabilirsiniz. Petunya, sardunya, mor salkım, sarmaşık, hercai menekşeleri ve daha birçok bitkilerle yeşillendirilen balkonlara ve pencerelere -sayıları az da olsa- hayran kalmamak elde değil. İstanbul’un çeşitli semtlerinde, büyük caddelerde, ara sokaklarda yaptığımız “çiçekli balkonları seyir” turunda öyle güzel uygulamalar ile karşılaştık ki, insanoğlunun yaratıcılığını bir kez daha takdir ettik.
Peki bizleri balkonlarımızda ve pencerelerimizde çiçek ve bitki sahibi olmaya iten nedenler nedir ya da rengarenk ve yemyeşil balkonların avantajları nelerdir? İlk ve tartışmasız sebep, yazının girişinde de belirttiğimiz gibi ruhsuz, gri şehirlerde yeşile olan özlemimizin giderek artması. Rahat bir nefes almak, gözlerinize yeşilin her tonu ile bir ziyafet çekmek için her hafta sonu kendinizi şehir dışındaki ormanlara, mesire yerlerine atmanıza gerek yok. Nasıl mı? Tabi ki balkon ve pencerelerinizi doğadan ve cennetten bir köşeye dönüştürerek. “Fakat çiçek bakmak çok zor” dediğinizi duyar gibi oluyoruz. Genel kanının aksine artık çiçek bakmak çok kolay.
İlk olarak yapmanız gereken sayıları her geçen gün artan seraları, fidanlıkları ya da yapı marketlerin bahçe bölümlerini ziyaret etmeniz. Çekingen davranmayın, bir şey satın almayı düşünmüyorsanız bile sera ziyareti başlı başına bir keyif. Hem kendiniz, hem de aileniz için. Yok artık siz de renksiz, ruhsuz bir çevreden sıkıldıysanız planlar yapmanın tam zamanı. Ne kadar saksıya ihtiyacınız olduğunuzu tespit ettikten sonra, bitki ve toprak seçimi için çalışmalara başlayabilirsiniz. İşte size birkaç küçük ipucu. Peyzaj Mimarı Gonca Genç balkon, teras ve pencere önü için çiçek ve bitki seçmeden önce nelere dikkat etmemiz gerektiğini şöyle sıralıyor:
“Bu alanların hangi yönden güneş ve rüzgar aldığı çok önemli. Eğer rüzgar ve güneş etkisini dikkate almadan seçim yaparsanız, çiçek ve bitkilerinizin büyümesi ve çiçek açması geç kalacak, su ihtiyacını ayarlama sorunu ortaya çıkacaktır. Güneş ve rüzgarın etkilerine daha açık bu alanlarda uzun süre çiçekli kalan, saksı kullanmak zorunda olduğunuz için çok fazla kök salmayan bitkileri tercih edebilirsiniz. Örneğin ateş çiçeği, kadife çiçeği ve sardunya güneşin sert ışınlarına karşı oldukça dayanıklıdır. Saksı olarak yerinize göre yuvarlak, uzun-dikdörtgen, makrame, duvara monte edilebilen saksılardan zevkinize uygun olanlarını seçebilirsiniz. Çiçeklerin ilk dikim toprağı çok önemlidir, bu yüzden hangi çiçek için toprak alacağınızı, satın aldığınız kişiye belirtmenizde fayda var. Çiçeklerinizin daha iyi çiçeklenmesi ve gelişmesi için besin ve vitamin takviyesi yapabilirsiniz. Ama buna bütçe ayırmak istemiyorsanız, kaliteli gübreli toprak kullanarak da çok iyi sonuç elde edebilirsiniz”. 
Balkon, teras ve pencere önlerinde dört mevsim renk cümbüşü yaratmak mümkün. Mevsimlik çiçeklerin yıllık takvimi ise şöyle:
       
Kasım-Şubat Dönemi: Kasımpatı, çuha
Şubat-Haziran Dönemi: Hercai menekşesi, çuha, şebboy, sümbül ve lale gibi soğanlı çiçekler
Nisan-Eylül Dönemi: Çiçeklerin coştuğu bu dönemde deyim yerindeyse ne ekseniz yetişiyor ve çiçek veriyor. Petunya, latin, yıldız, kadife, ipek, begonya, cam güzeli, buz çiçeği, lobelia, çin karanfili, acem halısı, lavandula, küpeli...

Onlarca seçenek arasından sizin hangi çiçeği ve rengini daha çok sevdiğinize karar verip fideleri saksılara dikmeniz yeterli. Bu çiçekler ve bitkiler sürekli gözünüzün önünde olacağı için kişisel tercihlerinizi çok iyi belirlemenizi tavsiye ederiz. Kırmızı çiçekten bir kök, mor açanından üç kök, sarısından iki adet çok karışık bir görüntü yaratabilir. Bu yüzden renkleri ve türleri birbirleri ile uyumlu bir ya da birkaç çeşit çiçeği tercih etmeniz balkonunuzun dıştan görünümü için de bir şölen niteliği taşıyabilir. Fideleri seçerken kökleri, yaprakları ve dalları sağlıklı olanları satın almayı da unutmamak gerekiyor. Ve tabii ki yaz aylarında çiçeklerinizi düzenli olarak sular ve belirli aralıklarla vitamin verirseniz tüm komşularınızın kıskanacağı bir görüntü yaratabilirsiniz.
Günümüzde komşuluk ilişkilerinin giderek bozulduğu yolundaki söylemleri daha sık duyar olduk. Bitkileri komşularınız ile paylaşarak ilişkilerinizi güçlendirebileceğiniz hiç aklınıza geldi mi? İşte mükemmel seçenekler: Asma, sarmaşık, hedera, mor salkım, acem borusu, begonvil, yasemin, hanımeli, amerikan sarmaşığı gibi bitkiler apartmanların bahçelerinde büyütülerek birkaç katın balkonuna sardırılabilir. Ve sonra yemyeşil balkonlarda komşularınız ile sohbet etmek, çay yudumlamak çok keyifli olacaktır. Bir de beton etkisini neredeyse sıfıra indirerek, şehrin ortasında yaratacağınız yemyeşil sevimli görüntü için en güzel apartman ödülünü bile alabilirsiniz. Son yıllarda bazı semt belediyelerinin “en güzel balkon” yarışmaları düzenlemeye başladığını belirtelim. Keşke bu yarışmalar “en güzel sokak, cadde ve semt” olarak genişletilebilse. O zaman şehirlerimiz sizce de daha yaşanır olmaz mı? Ama yine de belediyelerin yeşillendirme ve çiçeklendirme konusundaki azimlerini görmezlikten gelemeyiz. Ziraat Mühendisi Petek Cengiz sera ve fidanlıkların sayılarının artış sebeplerinden birini belediyelerin park ve bahçelerde çiçeklendirme ve yeşillendirmede gösterdiği titizliğe bağlıyor: “Fidanlığımıza gelenler parklarda gördükleri fidelerden istiyorlar. Ayrıca belediyeler de bizden çok fazla fidan ve fide satın alıyor. Son yıllarda sera ve fidanlıkların çoğalmasıyla pazara giren, Hollanda ve İtalya’dan ithal fide ve bitkiler, formları ve çiçeklerinin renk zenginliği ile çiçek sahibi olmayı daha cazip hale getiriyor. Bir de devam eden ağaçlandırma kampanyaları halkımızın yeşile olan sevgisini ve ilgisini artırıyor, bitkileri daha yakından tanıma fırsatı sunuyor. İnsanlarımızın yeşile olan özlemi de bu çalışmalara eklenince ileride daha renkli ve daha canlı şehirlerin bizleri beklediğine olan inancımız büyük”.
Balkon ve terasların sadece çiçek yetiştirmek için ideal olduğunu düşünmüyorsunuz değil mi? Benim balkonumda bir saksı nane ve fesleğen var. Dokunduğumda öyle güzel kokuyorlar ki. Yeşil salatam için gereken fesleğen ve nane ihtiyacımı bile balkonumdan karşılıyorum. Dereotu, maydanoz, soğan ve hatta süs biberlerinin bu alanlarda yetiştirilebileceğinizi bir düşünsenize. Kendi elleriniz ile yetiştirdiğiniz hormonsuz ve gübresiz otlarla hazırlayacağınız salatanın tadına doyum olmayacaktır. Bu otların tohumları da yapı marketlerde ve seralarda satışa sunuluyor. Ama sakın bir paket tohumu bir saksıya boca etmeyin, bu otlar çok çabuk büyüyüp yayıldığı için uzun dikdörtgen bir saksıya az miktarda tohum serpmeniz yeterli.
Hazır tohumdan söz açılmışken, mevsimine göre fide alıp saksılarda büyütmenin keyfi başka ama tohumdan çiçek yetiştirme zevkinin ise tarifsiz olduğunu belirtelim. Eğer gerçek bir çiçek tutkunuysanız aman dikkat! Yapı marketlerde ve seralarda yer alan çiçek, sebze ve salata otları tohumları bölümünde saatler harcayabilirsiniz şimdiden uyarıyoruz. Hollanda, İtalya gibi çiçek ticaretinin ekonomilerinde önemli bir yer tuttuğu ülkelerden ithal edilen ve Türkiye’de hazırlanan çiçek tohumları onlarca seçenek sunuyor. Her paketin ön yüzeyinde ekeceğiniz tohumların ileride nasıl bir görünüm alacağı gösteriliyor. Paketlerin arka yüzeyinde ise tohumların toprağa bırakılma, büyüme ve çiçek açma takvimi mutlaka belirtiliyor. Tek yapmanız gereken balkonunuzda nasıl bir renk armonisi yaratmak istediğinize karar vermek. Ve sonra yavaş yavaş tohumlarınızın hayat bulduğunu seyretmek. Bazıları neredeyse bir karınca başı büyüklüğündeki tohumlardan ortaya çıkan mucizeler balkonunuzda çok hoş vakit geçirmenizi sağlayacak. Oldukça verimli olan bu tohumlar ile ihtiyacınızdan fazla fide elde edebilirsiniz. İşte o zaman komşularınız ile fide alışverişinin tam zamanı.
Apartmanımızın ikinci katında bu yıl tüm çevremizi kıskandıracak düzenlemeler gerçekleştirdik. Bir komşumuz rengarenk ipeklerimizi, ben petunyalarımızı ve diğer komşumuzda gece sefalarını tohumlarından yetiştirdik. Fide alışverişimiz eskilerin bir bardak şeker, bir limon ve yumurta alışverişinden çok farklı sayılmaz. Şimdi yemyeşil balkonlarımızda zaman zaman gerçekleştirdiğimiz çay ve kahve partilerimiz yazın boğucu sıcaklarına adeta meydan okuyor. Karşı apartmanımızda ise üç komşunun balkonlarını saran asmalar sayesinde hem dostlukları hem de lezzetli üzümleri paylaştıklarına tanık oluyoruz.  
İstanbul’da hayat giderek zorlaşıyor. Hepimizin tekrarlamaktan yorulduğumuz ama değişmeyen gerçekler yoğun trafik ve iş stresi. Bazıları spor yaparak, yüzerek, sinemaya giderek bazılara da çiçek ve bahçe işleri ile uğraşarak rahatlamaya, hayattan zevk almaya çalışıyor. Balkonlarında çiçek ve bitki yetiştirenlerin sayısı da giderek bu sayede artıyor. Çok yakın zamanda İstanbul’un “Babil’in Asma Bahçeleri” gibi olmasa da daha düzenli ve bakımlı görüneceğine inanıyoruz. “Temiz Toplum”, “Temiz Deniz” gibi kampanyalara ek olarak “Temiz Balkon” çalışmaları başlatsak olmaz mı?
Balkonda çiçek yetiştirmenin öyle çok avantajı var ki: Çiçeklerinizin özlerine göz koymaya başlayan arılar ve kelebekler balkonlarınıza misafir olmaya başlayacak ve şehrin tam ortasında doğanın hala yaşadığına şahit olacaksınız. Yaramaz kargaların etraftan çaldığı ceviz, badem gibi yiyecekleri saksılarınıza gizlemeye çalıştığını hayretle izleyeceksiniz. Bir kabın içerisinde sürekli su bulundurarak sabahları kuş sesleri ile uyanabilirsiniz. Eğer tercihinizi güzel kokulu çiçeklerden yana kullandıysanız balkon keyfinize keyif katacaksınız. Birbirine yapışık apartmanlar çağında, çiçekler ve bitkiler sayesinde balkonunuzu kişiselleştirebilirsiniz. Çiçeklerin yaratacağı doğal duvar sizin kendinizi huzurlu hissetmenizi sağlayacaktır.


Yazının kaleme alınma tarihi 2002 yılı.