Altın Ayaklı Kupa, Çin, 825–50, (2005.1.00918). |
İbrik, büyük olasılıkla Gongxing Fırınları, Henan Bölgesi, Çin, 825–50, (2005.1.00900-1/2–2/2). |
KAYIP YELKENLİ: DENİZCİLİK İPEK YOLU’NDA
BİR KEŞİF
1998
yılında denizcilik arkeolojisinde bir mucize yaşandı ve altın yüklü batık bir tekne
bulundu. Çin’den mal taşıyan bir Arap gemisi batığı, Hint Okyanusu’nda,
Endonezya, Batı Java Denizi’ndeki Belitung Adası yakınlarında keşfedildi. 9.
Yüzyıla (Çin Tang Hanedanlığı Dönemi) tarihlenen Belitung batığı, taşıdığı tüm
yük ve mallarla birlikte bulunan en eski Arap teknesi olma özelliğine sahip. Gümüş
külçeler, bronz aynalar, baharat dolu küpler, girift desenlerle süslenmiş gümüş
ve altın vazolar, binlerce seramik kase, ibrikler ve diğer vazolar teknede
bulunan 60.000 parça paha biçilmez eşyalardan bazıları. Gemide hiç insan
kalıntısının bulunmasa da, sikke ve diğer kişisel eşyalar mürettebatın kökeni
hakkında dikkat çekici ayrıntılar ortaya koyuyor. Sonuç olarak, yaklaşık 1.200
yaşında bir Arap yelkenlisi olarak tanımlanan tekne, etkileri Doğu Çin’den
Kuzey Afrika’ya kadar uzanan, dönemin iki büyük gücü olan Tang Hanedanlığı ve
Abbasi İmparatorluğu arasındaki bağlantılar ve denizcilik İpek Yolu hakkında
önemli bilgiler de ortaya çıkarıyor. 20.
yüzyılın en önemli, en erken döneme tarihlenen deniz arkeolojisi keşfi kabul
edilen Belitung Batığındaki eserler, ilk kez Singapur’un dışına çıkıyor. Hazineler,
“Kayıp Yelkenli: Denizcilik İpek Yolunda Bir Keşif” isimli sergiyle Kanada
Toronto’da bulunan Aga Khan Müzesi’nde 13 Aralık 2014 – 26 Nisan 2015 tarihleri
arasında sergileniyor. Sergi, Singapur Asya Medeniyetleri Müzesi, Singapur
Turizm Kurulu ve Ağa Han Müzesi işbirliği ile düzenlenmiş.
“Kayıp
Yelkenli: Denizcilik İpek Yolunda Bir Keşif” sergisinin misafir küratörü John
Vollmer, Asya Sanatı, tekstil ve kostüm, dekoratif sanatlar ve tasarım
konusunda uluslararası bir üne sahip. Uluslararası sempozyum, film
gösterimleri, Wu Man, Kayhan Kalhor ve Sandeep Das gibi müzisyenlerin ipek
yolundan yola çıkarak hazırladıkları müzik performansları sergiye eşlik eden ve
denizcilik arkeolojisinin önemini vurgulayan diğer etkinlikler. Simon Worrall’ın
kaleme aldığı renkli sergi kataloğu da Ağa Han Müzesi tarafından yayımlanmış.
Bardak ve Altlıkları, Xing Fırınları, Hebei Bölgesi, 825–50, (2005.1.00459, .00461, .00481, .00486). |
Serginin Yıldızları
Yeşil Süslemeli İbrik: Sapı aslan
formunda, ejder ağızlı ve halka kulplu ibrik, serginin öne çıkan eserlerinden. Belitung
Batığının kargosu içinde 200 parça gibi oldukça yüksek miktarıyla dikkat çeken,
yeşil renk ile süslenmiş, beyaz seramikten eserler bulunuyor. Kırık parçalar
üzerinde yapılan kimyasal analizler, bu eserlerin, Henan Bölgesindeki, bezemesiz
beyaz seramikleriyle ünlü Gongxian seramik fırınlarında üretildiğini ortaya
çıkarıyor.
Beyaz seramik bardak ve altlıkları: Yaklaşık 300
parça beyaz sırlı seramikler, kuzey Çin’de, Hebei Bölgesindeki Xing ve Ding
Fırınlarında üretilmiş. Yüksek ısılarda fırınlanmış seramikler, saydamlığı ve
sertliği ile porselen kalitesine yaklaşmaktadır. Saydamlık ve sertlik, Tang
Hanedanlığı döneminde kuzey Çin’deki seramik fırınlarının icadıdır. Lüks gümüş
tabaklara benzerliği nedeniyle, Çinli aristokratlar arasında oldukça popüler
olan bu seramikler, özellikle Batı Asya gibi dış pazarlarda da büyük ilgi
görüyordu.
Altın kupa, batığın diğer
ürünleri arasında eşsiz bir yere sahip. Altın, Tang hanedanlığı döneminde Çin
kültüründe büyük bir değer kazanmış. Kupanın formu, üretim teknolojisi ve üzüm
şarabı içme adeti Batı Asya’nın etkisini göstermektedir.
İbrik, büyük olasılıkla Gongxing Fırınları, Henan Bölgesi, Çin, 825–50, (2005.1.00403). |
Kemik
Zar, Çin, 825–50, (2005.1.00545).
|
Tabak, Gongxing Fırınları, Henan Bölgesi, Çin, 825–50, (2005.1.00474). |
Balık Formunda Şişe, Yue Fırınları, Zhejiang Bölgesi, Çin, 825–50, (2005.1.00437). |
Küp, Guangdong Bölgesi, Çin, 825–50, (2005.1.00854). |