Zeyrek Çinili Hamam 13 Yıllık Restorasyon Sürecinin Ardından Kapılarını Kalıntıların Şifası (Healing Ruins) Sergisi ile Açtı

    Mehtap Baydu, The Distance Between Me And Everything Else, 2017, Polyester cast 180 x 127 cm, exhibited as part of        Healing Ruins at Zeyrek Çinili Hamam. Photograph, Hadiye Cangökçe.

5 Kasım tarihine kadar devam edecek olan sergi, Mimar Sinan’ın bu önemli kültür mirasını hamam olarak kullanılmadan önce deneyimlemek ve ücretsiz görmek için son şans! Adını UNESCO Dünya Mirası Listesi'ndeki tarihi Zeyrek semtinden alan Zeyrek Çinili Hamam, The Marmara Grubu’nun 13 yıl süren kapsamlı restorasyon çalışmalarının ardından Zeyrek Çinili Hamam Müzesi, tarihi Bizans sarnıçları ve etkinlik-bahçe alanları ile açıldı.

Zeyrek Çinili Hamam kapılarını, ilhamını arkeolojik bir kazıya dönüşen 13 yıllık restorasyon sürecinden alan, küratörlüğünü Anlam de Coster’in üstlendiği Kalıntıların Şifası (Healing Ruins) sergisi ile açtı. 5 Kasım tarihine kadar devam edecek olan sergi, bu önemli kültür mirası işleyen bir hamam olmadan önce son kez ve ücretsiz olarak geniş kitlelerle buluşturuyor. Hamamın içinde gerçekleşen Kalıntıların Şifası (Healing Ruins) sergisiyle, ziyaretçiler bu tarihi yapıyı ücretsiz olarak gezme ve hamamın her bir bölümünü sanatla deneyimleme fırsatı buluyor.

Candeğer Furtun, Applause, 2010, Ceramic Each of 33 sculptures 31 x 11 x 6,5 cm, 27 x 9 x 7 cm, exhibited as part of Healing Ruins at Zeyrek Çinili Hamam. Photograph, Hadiye Cangökçe.

Eşsiz mimarisini geniş kitlelerle buluşturmak hedefiyle bir sergiyle açılan Zeyrek Çinili Hamam, serginin ardından ısıtılacak ve Mart 2024 itibariyle yeniden hamam olarak hizmet vermeye başlayacak. Ziyaretçiler, kadınlar ve erkekler için ayrı bölümleri olması nedeniyle 'çifte hamam' olarak bilinen tarihi hamamda geleneksel yıkanma ve arınma deneyiminin tadını çıkarabilecekler.

Osmanlı Donanması'nın Kaptan-ı Deryası Barbaros Hayreddin Paşa tarafından yaptırılan ve 1530-1540 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu kültürel ihtişamının zirvesindeyken Mimar Sinan tarafından inşa edilen Zeyrek Çinili Hamam, özgün mimarisine ve tarihi dokusuna sadık kalınarak özenle restore edildi. Restorasyon çalışmaları sırasında iki asırdan fazla bir süredir sıva altında kalmış olan 18. ve 19. yüzyıl duvar resimleri de dahil olmak üzere hamamın birbirinden etkileyici gizli hazineleri gün yüzüne çıkarıldı.

Elif Uras, Chamber of whispers, 2023, An installation of three sculptures in Muğla marble Sitting Bather, 96 x 88 x 53 cm, exhibited as part of Healing Ruins at Zeyrek Çinili Hamam. Photograph, Hadiye Cangökçe.

Zeyrek Çinili Hamam, hamamların geçmişteki sosyal işlevlerini ve toplumu bir araya getirme fonksiyonlarını günümüz bakış açısıyla ele almayı ve geleneksel hamam kültürünü yaşatmayı hedefliyor. Bu nedenle hamamlar ısıtılmadan hemen önce, tarihi hamamın iç bölümleri ve Bizans sarnıçlarında gerçekleşen güncel sanat sergisi Kalıntıların Şifası (Healing Ruins) ile bu birleştirici işlevi sürdürmeyi planlıyor. 5 Kasım 2023’e kadar devam edecek olan sergi, mekanın hamam olarak kullanımından önce tarihi yapıyı son kez ve ücretsiz deneyimleme şansı sunuyor. Üstelik, sergi vesilesiyle ziyaretçiler, hamamın her bir bölümünü keşfetme ve mimari detayları inceleme fırsatı bulacak. Zeyrek Çinili Hamam’da kültür-sanat etkinlikleri Bizans sarnıçlarında ve Zeyrek Çinili Hamam Müzesi ile bahçesinde, hamam ısıtıldıktan sonra da devam edecek.

Küratörlüğünü Anlam de Coster'in üstlendiği Healing Ruins (Kalıntıların Şifası) sergisi, hamamın özenli bir arkeolojik bir kazıya dönüşen 13 yıllık restorasyon sürecinden ilham alıyor. Türkiye ve yurtdışından 22 sanatçıya yer veren ve mekâna özgü yeni yapıtlar da içeren sergi, tarihi kalıntıların keşfi ve onarımı sırasında açığa çıkan katmanların, bizi bireysel ve toplumsal düzeyde dönüştürebilme olasılıklarını araştırıyor.

Zoë Paul, Eyes wide sees infinite lives, 2023 Hand rolled raku fired ceramic beads, glass, pearl, brass, silver, nylon coated steel cable 205 x 270 x 1.5 cm, exhibited as part of Healing Ruins at Zeyrek Çinili Hamam. Photograph, Hadiye Cangökçe.

Sergiye katılan sanatçılardan Francesco Albano, Adrian Geller, Alice Guittard, Başak Günak, Maryam Hoseini, Ahmet Doğu İpek, Lara Ögel, Zoë Paul, Daniel Silver, Panos Tsagaris, Ezgi Türksoy ve Elif Uras hamamın tarihine, mitolojisine ve mimarisine yanıt veren, mekâna özgü yeni işler üretti. Sergide ayrıca Erol Akyavaş, Mehtap Baydu, Hera Büyüktaşcıyan, Dorothy Cross, Candeğer Furtun, Cecilia Granara, Renée Levi, Maude Maris, Ayça Telgeren ve Marion Verboom’un yapıtları da yer alıyor.

Bireysel ve kolektif bellek kalıntılarını gün yüzüne çıkaran sanatçılar, psikanalizden simyaya uzanan pek çok referansla Zeyrek Çinili Hamam’ı zihinsel kazı alanlarına dönüştürüyorlar. Zaman içerisinde kaybolan ve unutulan efsaneler, fısıltılar, yankılar, şiirler, tenler, ritüeller, çiniler, devşirme malzemeler, mimari öğeler, semboller, sırlar, aşklar, kutlamalar, sohbetler, acılar, umutlar ve hayaletler bu sergide heykeller, resimler, çizimler, fotoğraflar ve yerleştirmelere konu oluyor.

 

Daniel Silver, Guy, 2016 HA4 Adel Rootstein mannequin, Statuario marble, steel, plaster, scrim 190 x 70 x 60 cm, exhibited as part of Healing Ruins at Zeyrek Çinili Hamam. Photograph, Hadiye Cangökçe. Daniel Silver, Jonny, 2016 X5 Adel Rootstein mannequin, Statuario marble, steel, plaster, scrim 195 x 42 x 62 cm, exhibited as part of Healing Ruins at Zeyrek Çinili Hamam. Photograph, Hadiye Cangökçe. Daniel Silver, Lilia and Wade, 2016, Adel Rootstein mannequins, Portoro marble, Statuario marble, plaster, scrim, paint, 173 x 66 x 44 cm, 191 x 70 x 45 cm, exhibited as part of Healing Ruins at Zeyrek Çinili Hamam. Photograph, Hadiye Cangökçe. Daniel Silver, Sandy, 2016 BB4 Adel Rootstein mannequin, Statuario marble, steel, plaster, scrim 183 x 80 x 50 cm, exhibited as part of Healing Ruins at Zeyrek Çinili Hamam. Photograph, Hadiye Cangökçe. Daniel Silver, Tracy Leigh, 2016 TL4 Adel Rootstein mannequin, Statuario marble, steel, plaster, scrim 177 x 48 x 37 cm, exhibited as part of Healing Ruins at Zeyrek Çinili Hamam. Photograph, Hadiye Cangökçe.

    Hera Büyüktaşcıyan, Dünyanın Labirenti Kalbin Cenneti, Hera Büyüktaşcıyan, Film 17’16’’, Prag - Istanbul, 2022, Kalıntıların Şifası sergisi, Zeyrek Çinili Hamam. Fotoğraf, Hadiye Cangökçe.

Zeyrek Çinili Hamam Müzesi İle Tarihe Yolculuk

Hamamla eş zamanlı olarak açılan Zeyrek Çinili Hamam Müzesi ziyaretçilerini Roma, Bizans ve Osmanlı dönemini kapsayan tarihi bir yolculuğa davet ediyor. Ziyaretçiler, dijital etkileşimli deneyimler aracılığıyla 16. yüzyıla yolculuk yapabilecek ve hamamın 360 derecelik İznik Çinileriyle kaplı özgün görünümünü keşfedebilecekler. Müze’nin içinde yer alan dijital alanlarda ziyaretçiler, kazılarla bulunan çini parçalarından ve yurtdışında çinilerimize sahip olan müzelerle yapılan çalışmalardan yola çıkarak tamamlanan 37 farklı desenin tamamını görebiliyorlar.

Aynı zamanda müze ziyaretçilerini, hamam ritüeli ile özdeşleşmiş havlular, taslar, değerli metaller ve sedeflerle süslenmiş nalınlar gibi tarihi hamam objelerini içeren özenle hazırlanmış seçkinin yanı sıra hamamın Mimar Sinan tarafından tasarlanmış dahiyane su ve ısıtma sistemlerini açıklayan şema ve maketleri de keşfetmeye davet ediyor.

 

  Francesco Albano, Whirlpool, 2014, Balmumu, polyester reçine, yastıklar, halat 50 x 37 x ∅115 cm, Kalıntıların Şifası sergisi, Zeyrek Çinili Hamam. Fotoğraf, Hadiye Cangökçe.

Gizemli Sarnıçlar

Zeyrek Çinili Hamam, restorasyon çalışmaları sırasında keşfedilen Bizans dönemine ait sarnıçlara da ev sahipliği yapıyor. Ziyaretçiler, hamamın inşaatı sırasında Barbaros Hayreddin Paşa’nın kadırga köleleri veya levendleri tarafından duvarlara çizilmiş olabileceği düşünülen kadırga figürlerinin keşfedildiği yeraltı Bizans sarnıçlarını gezebiliyor. Sarnıçlar, hamam eski işlevine kavuştuktan sonra da, farklı disiplinlerden sanatçıların mekâna özgü yerleştirmelerine sahne olmaya devam edecek.

Zeyrek Çinili Hamam’ın Yeni Dönemi

Kalıntıların Şifası sergisinin sona ermesinin ardından, Zeyrek Çinili Hamam yeniden ısıtılacak ve Mart 2024'ten itibaren ziyaretçilere geleneksel bir Osmanlı hamamı deneyimi sunacak.

Ayrıntılı bilgi için Zeyrek Çinili Hamam sosyal medya hesapları takip edilebilir.

zeyrekcinilihamam.com I @zeyrekcinilihamam

Adres: Zeyrek, İtfaiye Cd. No:44, 34083 Fatih/İstanbul

The Marmara Grubu Hakkında

1966 yılında kurulan The Marmara Group, inşaat, gayrimenkul geliştirme ve konaklama alanlarında faaliyet gösteren uluslararası, özel bir gayrimenkul yatırım şirketidir. Firma, dünya çapında 10 lokasyona sahip lüks bir otel markası olan The Marmara Hotels'in sahibi ve işletmecisidir. The Marmara Group ayrıca, İstanbul Boğazı kıyısında yer alan ve 19. yüzyıldan kalma bir sarayın kalıntıları içinde inşa edilen çok amaçlı muhteşem bir etkinlik alanı olan İstanbul'daki Esma Sultan Yalısı'nın restorasyonunu da üstlenmiştir.

Proje ortakları

Mimari Tasarım: KA-BA

İnşaat firması: Dako İnşaat

Sergi ve Mekan Tasarımı: Atelier Brückner

Peyzaj Tasarımı: DS Mimarlık